Điều khiển Ánh sáng DMX

Khái niệm DMX

Digital Multiplex Signal (viết tắt DMX) nghĩa là kĩ thuật số đa kênh, là một giao thức điều khiển ánh sáng một chiều cho phép chạy các chuỗi ánh sáng phức tạp từ một nguồn duy nhất. DMX không chỉ chiếu sáng mà còn tạo ra các hiệu ứng đặc biệt cũng như các tiện ích bổ sung khác giúp nâng cao trải nghiệm chiếu sáng.

Nói cách khác, DMX đề cập đến các thiết bị có đèn riêng lẻ hoặc một nhóm được vận hành bởi một hoặc nhiều kênh. Nghĩa là khi bộ điều khiển gửi dữ liệu, nó sẽ di chuyển dưới dạng một chuỗi xích qua tất cả các thiết bị chiếu sáng theo trình tự (so với điều khiển từng đèn riêng biệt). Đây là kỹ thuật truyền tín hiệu cho những thiết bị kỹ thuật số có thể được truyền qua dây cáp, thường là dây cáp XLR hoặc DMX. Thiết lập DMX sử dụng hết thiết bị chính, mặc dù có thể có nhiều bộ điều khiển chính trên mạng tùy thuộc vào kích thước của gói chiếu sáng.

Sự ra đời DMX

DMX không còn là thuật ngữ xa lạ đối với những người điều khiển đèn sân khấu hay nghệ thuật chiếu sáng tòa nhà nữa. DMX xuất hiện từ năm 1986 khi người dùng thấy ánh sáng đơn điệu với hệ thống chiếu sáng yêu cầu một dây cáp riêng để chạy từ bảng đến từng bộ đèn riêng biệt. (Và chúng ta thậm chí không bắt đầu với số lượng cáp được yêu cầu nếu muốn làm mờ hoặc thay đổi màu sắc của một số đèn) Về cốt lõi, DMX được phát minh để cho phép một dây cáp duy nhất điều khiển tất cả các chức năng của một thiết bị cố định cụ thể (so với một dây riêng biệt cho từng chức năng). DMX được phát triển nhằm thay thế hệ thống điều khiển ánh sáng cũ với nhiều tiện ích thông minh, giúp cho design stage lighting điều khiển dàn ánh sáng đơn giản hơn và chuyên nghiệp hơn. Một bàn điều khiển ánh sáng DMX có thể điều khiển được các dạng đèn có cổng DMX.

Ngày nay, các loại đèn kỹ xảo và máy tạo khói trên sân khấu đều có thể kết nối với nhau dưới dạng thức DMX, sử dụng cáp XLR hoặc DMX và điều khiển chỉ bằng một bộ điều khiển DMX.

Các thiết bị chiếu sáng trên sân khấu ngày nay hầu hết đều có cổng kết nối DMX:

• Cổng “DMX in” là cổng vào, nhận tín hiệu vào được kết nối từ bàn điều khiển DMX tới các thiết bị đèn.
• Cổng “DMX out” là cổng ra, kết nối các loại đèn chiếu sáng với nhau.

Ứng dụng của bộ điều khiển DMX

DMX thường được sử dụng cho các cài đặt lớn, được điều khiển tốt nhất bằng bảng điều khiển ánh sáng, đặc biệt là khi một số lượng đồ đạc nhất định tham gia. Một số người dùng có thể thích sử dụng DMX cho các ứng dụng nhỏ hơn để điều chỉnh tốt nhất màu sắc và độ sáng của thiết bị cố định một cách dễ dàng.

Công nghệ điều khiển DMX được sử dụng trong rất nhiều ứng dụng và khả năng ứng dụng linh hoạt của chúng cho phép ngành nghệ thuật sân khấu và giải trí phát triển phong phú và đổi mới hơn.

• Biểu diễn trên sân khấu: Từ các buổi hòa nhạc, vở kịch đến biểu diễn khiêu vũ, nghệ sĩ có thể sử dụng bộ điều khiển DMX để đạt được khả năng điều khiển chính xác ánh sáng, ngọn lửa và các thiết bị hiệu ứng đặc biệt khác, tạo ra bầu không khí hình ảnh và âm thanh phù hợp với các nhu cầu biểu diễn khác nhau.
• Câu lạc bộ đêm: Những thay đổi về ánh sáng sân khấu, trình bày hiệu ứng khói và điều chỉnh âm thanh đồng bộ đều có thể đạt được thông qua bộ điều khiển DMX, mang đến cho khán giả trải nghiệm cực kỳ ấn tượng và hấp dẫn.
• Sản xuất phim và truyền hình: Bằng cách điều chỉnh ánh sáng và các hiệu ứng đặc biệt, đội ngũ sản xuất có thể kiểm soát chính xác không khí của bối cảnh và tạo ra hiệu ứng hình ảnh đáp ứng nhu cầu của cốt truyện.

Ưu và nhược điểm của ánh sáng DMX

Ưu điểm

• Hiệu quả: Đồ đạc DMX chạy ở điện áp thấp, nghĩa là chúng là một trong những lựa chọn tốt nhất để tiết kiệm năng lượng.
• Dễ sử dụng: Các hệ thống DMX sử dụng tín hiệu kỹ thuật số để giao tiếp với nhau và có thể dễ dàng điều khiển bằng một bộ điều khiển duy nhất.
• Có thể kết hợp các nhãn hiệu và mẫu thiết bị cố định của mình: Không cần phải mua lại những gì bạn đã sở hữu để có được trải nghiệm chiếu sáng đồng bộ, hợp lý.
• Tùy chỉnh: Có được bầu không khí phù hợp vào lúc này với hệ thống có thể tùy chỉnh đáng kinh ngạc của DMX. Đồng bộ hóa nó với âm nhạc hoặc di chuyển đèn chiếu xung quanh với độ chính xác đáng kinh ngạc.

Nhược điểm

• Cần đầu tư vào dây cáp: DMX sẽ yêu cầu phải có đầy đủ dây cáp điện dung thấp (vì vậy những dây cáp micrô mà bạn có thể để lung tung sẽ không hoạt động cho những mục đích này).
• Cần phải ý đến khoảng cách: Mỗi thiết bị cố định kết nối với mạng đều có khả năng làm suy giảm hoặc gây nhiễu tín hiệu. Phương pháp hay nhất là giữ cho chiều dài cáp ở khoảng 1.000 feet (≈ 304.8m). Nếu cần nhiều cáp hơn thế, nên sử dụng bộ chia dữ liệu
• Quá trình thiết lập mất thời gian: Mặc dù mọi thứ có thể diễn ra khá suôn sẻ sau khi hệ thống được thiết lập, nhưng việc thực hiện có thể mất một chút thời gian. Tính thời gian vào lịch biểu theo nhu cầu để xây dựng các màn trình diễn ánh sáng tùy chỉnh trước buổi công bố hoặc sự kiện lớn.